Szwed a’la Sienkiewicz

Swego czasu pisałem o sienkiewiczowskiej hipotezie, dotyczącej pochodzenia zwrotu szwedzki stół w polszczyźnie.

Dziś – również w duchu autora Potopu, i to dosłowne: jedyny w swoim rodzaju Bronisław Maj, na benefisie bodaj najbardziej zasłużonego propagatora polskiej kultury w Szwecji, tłumacza Andersa Bodegårda, zaprezentował kilka wycinków z Trylogii (pisanych – przypomnę – ku pokrzepieniu serc). Oto portret Szweda okiem Sienkiewicza:



Mam nadzieję, iż powyższy występ wprawi Was w dobry nastrój:)

 

Muzyka na wiosnę (i nie tylko...) – cz. 3.

Właśnie we wspomnianym 2011 roku Laleh uczestniczyła w programie Så mycket bättre. Program jest swego rodzaju muzycznym Big Brotherem (choć na wyższym poziomie): uczestnikami są znani muzycy, których producent zamyka w odosobnieniu na osiem dni w domu wśród malowniczych pejzaży Gotlandii. Każdy artysta ma „swój” dzień, kiedy to reszta towarzystwa wykonuje tylko jego utwory. Na marginesie – idea programu jest tzw. formatem telewizyjnym, który szwedzki kanał TV4 zakupił z Holandii.

We wszelakich programach typu reality show znajduje się zawsze postać szczególnie uwielbiana przez publikę. Jak łatwo można się domyślić, to właśnie bohaterka niniejszych wpisów oczarowała widzów. Bodaj najbardziej brawurowym występem artystki było wykonanie utworu Tomasa Ledina Just nu vill jag leva (który zresztą reprezentował w 1980 roku Szwecję na wspominanym już festiwalu Eurowizji). Wpierw oryginał:



A teraz - piosenka a’la Laleh:




Wreszcie, dwa miesiące temu, dokładnie 25 lutego br., światło dzienne ujrzał najnowszy album artystki pt. Sjung (Śpiewaj). Rozpocznijmy, dla odmiany, od utworów anglojęzycznych:







Tytułowa kompozycja albumu jest poetyckim wezwaniem do przyrody, by ta śpiewała o wszystkim, co widziała:



Na płycie można też znaleźć takie oto wyznanie pokrewieństwa dusz:



Z kolei w jednej ze szwedzkiej kompozycji pt. Vårens första dag (Pierwszy dzień wiosny) znaleźć można wyraz euforii z powodu nastania cieplejszej pogody po zimie:



I tego Wam wszystkim życzę!


PS: W charakterze bonusu za wytrwałość – kilka teledysków Laleh. Miłego oglądania!

Muzyka na wiosnę (i nie tylko...) – cz. 2.

Rok później Laleh wydała swój drugi album pt. Prinsessor (Księżniczki). Podobnie jak w poprzednim przypadku artystka skomponowała całą muzykę, napisała wszystkie teksty i zagrała na wszystkich instrumentach, jedynie do czterech utworów zapraszając znajomych muzyków. Oto małe co nieco – wpierw po angielsku:
 








Na płycie znalazła się kompozycja, która w swej warstwie tekstowej porusza ważne wydarzenie z życia artystki: w 1994 roku ojciec Laleh utopił się podczas ratowania życia tonącej kobiecie. Na pogrzeb przyszło dziesięć tysięcy osób, by wyrazić swój szacunek dla bohatera. W utworze Far har lärt mig (Ojciec mnie nauczył) artystka dokonuje przeglądu wartości wyniesionych z domu rodzinnego:



Wątek rodzinny pojawia się również w piosence tytułowej, w której mówi się, że warto żyć i umierać jak żołnierze, a prawdziwych księżniczek już nie ma:



W innym utworze poruszony z kolei został rozdźwięk pomiędzy postrzeganiem świata przez dziecko i dorosłego:



Na krążku znaleźć można również próbę zapisu uczuć nowo narodzonego niemowlęcia do swych rodziców:



Trzecia płyta o angielskim tytule Me and Simon ujrzała światło dzienne w 2009 roku. Także tu Laleh była autorką, wykonawczynią i producentką muzyki. Trzyletnia przerwa spowodowana była przeprowadzką artystki na północ Szwecji do regionu Västerbotten. Laleh twierdzi, że chciała odpocząć po swych pierwszych muzycznych sukcesach i spojrzeć z dystansem na świat. Tradycyjnie, kilka utworów w języku Albionu:









W utworze Farda Laleh znów śpiewa (i to jak!) po persku. Po raz kolejny internet służy pomocą i podpowiada, iż tekst jest wyznaniem pragnienia bliskości dwóch zakochanych:



Echem przeprowadzki na północ jest piosenka Bjurö klubb, nawiązująca w nazwie do cypla Bjurö, gdzie podmiot liryczny spędził bogate we wspomnienia chwile:

 




Zmiana miejsca zamieszkania zdaje się pobrzmiewać również w utworze Lär mig om (Naucz mnie o), traktującym o potrzebie ucieczki od codzienności:



Ponadto, najwytrwalsi czytelnicy niniejszych łamów pamiętają pewnie poniższą kompozycję, która pojawiła się w we wpisie o śniegu. I nic dziwnego, gdyż jej tytuł to, po prostu, śnieg:



Jednakże na masową obecność w świadomości szwedzkiej publiki Laleh musiała poczekać do... 2011 roku.

CDN.

Muzyka na wiosnę (i nie tylko...) – cz. 1.

Miejmy nadzieję, że wiosna zagościła na dobre. Uczcijmy jej przyjście zatem porcją muzyki w wykonaniu jednego z najlepszych szwedzkich głosów młodego pokolenia.

Pani nazywa się Laleh Pourkarim i prezentuje się następująco:

Artystka urodziła się 10 czerwca 1982 roku w Iranie (pozwolę sobie zabłysnąć erudycją: jej imię i nazwisko zapisane po persku to لاله پورکریم) jako córka opozycyjnego działacza Houshanga Pourkarima. Rok później cała rodzina uciekła przez Azerbejdżan i Białoruś do Szwecji, gdzie osiedliła się na göteborskim osiedlu Hammarkullen.

Pierwsze „wyjście na świat” młodej gwiazdy muzyki miało miejsce... na wielkim ekranie. W 2000 roku nakręcono film Jalla, jalla! (arab. Szybciej, szybciej!), będący obyczajową komedią pomyłek rozgrywającą się na styku środowisk emigrantów oraz „tubylców” w Szwecji (nad Wisłą film znany jest pod nazwą W obcym kraju).

Pięć lat później, w 2005 roku, Laleh wydała swój pierwszy album o jakże oczywistym tytule Laleh. Oto dźwiękowa próbka debiutu:









Jak wiadomo, nie samym angielskim człowiek żyje, więc artystka na swym debiutanckim albumie wykonała również piosenki w języku szwedzkim. Ot, na początek mocny akcent – utwór pt. Bostadsansökan (Podanie o mieszkanie), będący apelem do monarchy o możliwość zamieszkania na zamku królewskim:



Albo też zapis uczuć z okresu młodzieńczego buntu pt. Kom Tilda (Chodź, Tilda):



Jak również pełen podziwu stosunek młodszej siostry do starszego brata:



 Czy też portret pewnego mężczyzny, który żuje wafelek Kex (Han tuggar Kex):



Ponadto, na płycie znalazła się również kompozycja po persku. Według znalezionego w sieci tłumaczenia tekst zdaje się być zapisem skomplikowanych stosunków damsko-męskich w związku:



Album trafił, oczywiście, na szczyt listy bestsellerów, a krytycy prześcigali się w pochwałach. Przykładowo: felietonistka czasopisma Expressen (wtedy, obecnie Aftonbladet), polskiego pochodzenia Natalia Kazmierska napisała, iż piosenkarka jest nieodparcie cool i tajemnicza w porównaniu ze stękającymi, bladymi gwiazdkami popu z gitarami i fryzurami niczym trolle. I nie ma co się dziwić – Laleh stworzyła kawał dobrej muzyki.

Słuchając płyty nie należy zapomnieć, iż utwory nagrywane były w ciągu dwóch lat w... garażu artystki!

Od tej pory kariera Laleh nabrała tempa.

CDN.