niedziela, 8 maja 2011

Wszyscy jesteśmy wikingami?

Czy Polacy pochodzą od Piasta Kołodzieja, czy też państwowość polska założona została przez najeźdźców ze Skandynawii? Czy prawdziwe imię osoby znanej dziś jako Mieszko I było pochodzenia nordyckiego i brzmiało Dago?

W ZSRR za głoszenie, że za początkami państwowości kijowskiej stali przybysze ze Skandynawii, można było mieć spore nieprzyjemności. Dziś nawet rosyjscy historycy nie odżegnują się od tzw. teorii normańskiej, choć ciągle jeszcze silna jest frakcja twierdząca, że powstanie wschodniosłowiańskiego państwa nigdy przenigdy nie mogły być wynikiem działania czynników zewnętrznych.

A czy i państwo Polan założone było przez przybyszy z Północy? Są poszlaki, które przy dużej dozie dobrej woli (oraz przy wsparciu ideologii) można uznać za świadczące na korzyść takiego założenia. Istnieje chociażby dokument pod nazwą Dagome Iudex, w którym Mieszko I przekazuje swe państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Władca podpisuje się imieniem Dago, a stosowanie dwóch imion – słowiańskiego i germańskiego – wskazywać może, zdaniem niektórych historyków, na podobną sytuację, jaka miała miejsce na Rusi Kijowskiej, gdzie Ingvar przeszedł w Igora, a Helgi w Olega.

Tenże Mieszko tytułował się mianem rex Vandalorum (książę Wandalów), a syn jego, Bolesław Chrobry, określał się jako Regnum Sclavorum, Gothorum sive Polonorum (władca Słowian, Gotów i/albo Polaków). Siostra zaś Bolesława, a córka Mieszka – Świętosława, na Północy znana jako Sigrid Storråda, była nie tylko wpierw żoną szwedzkiego króla Eryka Zwycięskiego, a po śmierci tegoż – duńskiego Króla Svena Widłobrodego, lecz również matką Haralda, króla Danii oraz Kanuta Wielkiego. Czy zwykła księżniczka z prowincjonalnego kraju mogłaby zrobić taką karierę w obcych państwach, czy też chodziło o zachowanie więzów dynastycznych jednego rodu?

Zwolennicy pochodzenia Piastów od Wikingów zwracają ponadto uwagę na liczne na terytorium niegdysiejszego państwa Polan wykopaliska, zawierające broń typową dla Normanów. Czy może to oznaczać, że nowa warstwa rządząca zaprowadzała własne porządki?

Zdaniem większości historyków powyższe argumenty nie mogą jednoznacznie potwierdzić hipotezy o skandynawskich początkach państwowości polskiej. W średniowiecznej Europie rozmaite ruchy plemienne oraz dynastyczne były na początku dziennym, a ponadto nowocześnie rozumiane narody Europy zaczęły powstawać dopiero w XIX wieku, kiedy Wikingowie byli już pieśnią dawno minionych lat. A jeśli jeszcze weźmiemy pod uwagę, że opisywana hipoteza, choć spopularyzowana przez polskiego badacza, szczególnie mocno lansowana była w przedwojennych Niemczech jako dowód na rzekomą niezdolność Słowian do samodzielnego bytu państwowego...

A czy pierwszy historycznie potwierdzony książę Polan był czystej krwi Słowianinem, czy też przybyszem z Północy? Niech kwestia ta pozostanie w mroku dziejów.

3 komentarze:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  2. Przy okazji ostatniej wizyty u rodziców natknęłam się na Twoje zdjęcia z naszej pierwszej wyprawy! Miałeś tam świetne ujęcie rodziny wikingów nad brzegiem morza. Powinieneś tu wkleić jako ilustrację!

    OdpowiedzUsuń
  3. Wkleiłem, choć gdzie indziej: http://swiatlozpolnocy.blogspot.com/2011/03/13-ruin-i-44-wieze.html

    OdpowiedzUsuń